अरुंधती देवी

अरुंधती देवी
जन्म	२९ एप्रिल १९२४; बारिसाल, बंगाल प्रेसिडेन्सी, ब्रिटिश भारत; (सध्याचा बांग्लादेश)
मृत्यू	१ जानेवारी, १९९० (वय ६५); कोलकाता , पश्चिम बंगाल
राष्ट्रीयत्व	भारतीय
पेशा	अभिनेत्री, दिग्दर्शक, लेखक आणि गायिका
कारकिर्दीचा काळ	१९४० - १९८२
प्रसिद्ध कामे	बिचारक; जतुगृह;
धर्म	हिंदू
जोडीदार	प्रभात मुखोपाध्याय; (ल. १९५५, घटस्फोट); तपन सिन्हा (ल. १९५७)
अपत्ये	अनिंद्य सिन्हा

अरुंधती देवी (१९२४ – १९९०) या एक भारतीय अभिनेत्री, दिग्दर्शिका, लेखिका आणि गायिका होत्या. त्यांना अरुंधती मुखर्जी किंवा मुखोपाध्याय म्हणूनही ओळखले जात होते. त्या प्रामुख्याने बंगाली चित्रपटातील कामासाठी ओळखल्या जातात.^[२]

अरुंधती देवी या विश्व-भारती विद्यापीठाच्या विद्यार्थिनी होत्या. जिथे त्यांनी रवींद्र संगीताचे प्रशिक्षण शैलजरंजन मजुमदार यांच्याकडून घेतले. त्यांनी १९४० मध्ये ऑल इंडिया रेडिओवर रवींद्र संगीत गायिका म्हणून आपल्या कारकिर्दीला सुरुवात केली.^[३] अभिनेत्री म्हणून अरुंधती देवी यांनी कार्तिक चट्टोपाध्याय यांच्या महाप्रस्थानेर पाथे (१९५२) या बंगाली चित्रपटातून चित्रपटसृष्टीत पदार्पण केले. ज्याची हिंदी आवृत्तीही यात्रिक या शीर्षकाने बनवली होती.^[४] पुढे तिने नबाजन्मा (१९५६) मधील देवकी कुमार बोस, चालचल (१९५६) आणि पंचतप (१९५७) मधील असित सेन, मा (१९५६), प्रभात मुखोपाध्याय (१९५६), ममता (१९५७), बिचरक (१९५९) आणि आकाशपातल (१९५९) यांसारख्या दिग्दर्शकांसोबत काम केले. 1960), आणि तपन सिन्हा कलामती (1958), झिंदर बोंडी (1961), जातुगृह (1964). 1963 मध्ये, बिजॉय बोस दिग्दर्शित भगिनी निवेदिता (1962) या राष्ट्रीय पुरस्कार विजेत्या बंगाली चित्रपटातील भूमिकेसाठी तिला सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्रीसाठी BFJA पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. 1967 मध्ये, तिला 14 व्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारांमध्ये तिच्या दिग्दर्शनातील पदार्पण चुट्टीसाठी उच्च साहित्यिक कार्यावर आधारित सर्वोत्कृष्ट चित्रपटासाठी राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.

वैयक्तिक जीवन[संपादन]

अरुंधती यांचा जन्म ब्रिटिश भारतातील (आता बांगलादेश) बंगाल प्रेसिडेन्सी येथील बरिसाल येथे झाला. १९५५ मध्ये त्यांनी दिग्दर्शक प्रभात मुखर्जीसोबत अल्पायुषी विवाह केला. १९५७ मध्ये त्या बर्लिन आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवात चित्रपट दिग्दर्शक तपन सिन्हा यांच्याशी भेटली आणि अखेरीस त्यांचे लग्न झाले. त्यांचा मुलगा शास्त्रज्ञ अनिंद्य सिन्हा आहे. १ जानेवारी १९९० रोजी त्याचा मृत्यू झाला.^[५]

फिल्मोग्राफी[संपादन]

अभिनेत्री म्हणून[संपादन]

१९७६ हार्मोनियम
१९६४ माधुरीच्या भूमिकेत जातुगृह
१९६३ न्यायदंड
१९६२ शिउलीबारी
१९६२ भगिनी निवेदिता सिस्टर निवेदिता म्हणून
१९६१ झिंदर बोंडी
१९६० खुदिता पाषाण
१९६० इंद्रधनु
१९६० आकाश-पाताळ
१९५९ बिचारक (ती निर्माती बनली)
१९५९ शशी बाबर संसार
१९५९ पुष्पधनु
१९५८ मनमोयी मुलींची शाळा निहारिका म्हणून
१९५६ चालचल
१९५६ नबजन्मा
१९५५ दश्युमोहन चपला उर्फ मिस संध्या रेच्या भूमिकेत
१९५५ दु-जाने
१९५५ गोधुली
१९५४ मिली म्हणून छेले कार
१९५४ नाद-ओ-नाडी
१९५२ महाप्रस्थानेर पठ्ठे राणीच्या भूमिकेत
१९५२ राणीच्या भूमिकेत यात्रिक (सुप्रसिद्ध बंगाली चित्रपट महाप्रस्थानेर पाथेची हिंदी आवृत्ती, ज्यामध्ये तिने राणीची समान भूमिका केली होती)

दिग्दर्शक म्हणून[संपादन]

१९८५ गोकुळ
१९८३ दीपार प्रेम
१९७२ पाडी पिशीर बर्मी बक्षा
१९६९ मेघ ओ रौद्र^[६]
१९६७ छुटी (स्क्रिप्ट लेखक आणि संगीतकार देखील)

संदर्भ[संपादन]

^ "Arundhati Devi - Bengali women filmmakers who have made India proud". The Times of India. 5 January 2020 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 9 November 2019 रोजी पाहिले.
^ "Arundhati Devi movies, filmography, biography and songs - Cinestaan.com". Cinestaan. 2020-09-19 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 10 March 2019 रोजी पाहिले.
^ "অন্তরের অন্দরে রয়ে গেল গান". anandabazar.com (Bengali भाषेत). 9 November 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 9 November 2019 रोजी पाहिले.
^ "স্ম র ণ : অরুন্ধতী দেবী". শেয়ার বিজ (इंग्रजी भाषेत). 6 February 2017 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 9 November 2019 रोजी पाहिले.
^ Arundhati Devi in Upperstall Archived 2011-09-09 at the Wayback Machine.
^ "সুরকার অরুন্ধতী". anandabazar.com (Bengali भाषेत). 16 November 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 21 February 2020 रोजी पाहिले.

बाह्य दुवे[संपादन]

साचा:IMDB name

[1] "Arundhati Devi - Bengali women filmmakers who have made India proud". The Times of India. 5 January 2020 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 9 November 2019 रोजी पाहिले.

[2] "Arundhati Devi movies, filmography, biography and songs - Cinestaan.com". Cinestaan. 2020-09-19 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 10 March 2019 रोजी पाहिले.

[3] "অন্তরের অন্দরে রয়ে গেল গান". anandabazar.com (Bengali भाषेत). 9 November 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 9 November 2019 रोजी पाहिले.

[4] "স্ম র ণ : অরুন্ধতী দেবী". শেয়ার বিজ (इंग्रजी भाषेत). 6 February 2017 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 9 November 2019 रोजी पाहिले.

[5] Arundhati Devi in Upperstall Archived 2011-09-09 at the Wayback Machine.

[6] "সুরকার অরুন্ধতী". anandabazar.com (Bengali भाषेत). 16 November 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 21 February 2020 रोजी पाहिले.

[१]

[२]

[३]

[४]

[५]

[६]