Арал
Арал гэдэг нь далай, тэнгис, нуур, мөрний (голын) доторх усаар хүрээлэгдсэн хуурай газар юм. Эх газрын арал нь хуурай газрын экзоген явц, суултын улмаас эх газраас тусгаарладсан байдаг бол далайнх нь галт уулын ба шүрийн үүсэлтэй. Олон арал бөөгнөрсөн бол олтриг гэнэ.
Арлууд нь тивтэй харьцуулахад жижиг боловч дэлхийн байгаль орчинд чухал ач холбогдолтой. Эдгээр нь биологийн олон янз байдлын төв болж, олон тооны эндемик зүйл бүхий өвөрмөц экосистемийг байрлуулдаг. Олон арлуудын биологийн олон янз байдлыг хадгалахын тулд тусгай хамгаалалттай газар гэж тодорхойлсон байдаг. Нэмж дурдахад арлуудын шүрэн хад нь шуурганы нөлөөллийг бууруулдаг, тэд бас дэлхийн дулаарлтай тэмцэхэд маш их тусалдаг. Тэд мөн нүүдлийн амьтдын амрах цэг болдог. Цэвэр ус, хөрс үүсгэх зэрэг чухал экосистемийн үйлчилгээг үзүүлдэг. Арлууд нь байгаль орчны өөрчлөлтөнд эмзэг бөгөөд орчны чиг хандлагыг хянахад чухал ач холбогдолтой юм.[1]
Хамгийн олон аралтай улсууд[засварлах | кодоор засварлах]
- Швед - 267,570
- Норвеги - 239,057
- Финланд - 178,947
- Канад - 52,455
- АНУ - 18,617
- Индонез - 17,504
- Япон - 14,125
- Австрали - 8,222
- Филиппин - 7,641
- Чили - 5,000[2]
Дэлхийн томоохон 25 арал[засварлах | кодоор засварлах]
Дэс | Нэр | Талбай (км²) |
Улс орон |
---|---|---|---|
1 | Гренланд | 2,130,800[3] | ![]() ![]() |
2 | Шинэ Гвиней | 785,753 | ![]() ![]() |
3 | Калимантан (Борнео) | 748.168 | ![]() ![]() ![]() |
4 | Мадагаскар | 587,713 | ![]() |
5 | Баффины арал | 507.451[4] | ![]() |
6 | Суматра | 443,066 | ![]() |
7 | Хоншю | 225,800 | ![]() |
8 | Их Британи | 218,595[5] | ![]() |
9 | Виктори | 217,291[4] | ![]() |
10 | Элсмир | 196,236[4] | ![]() |
11 | Сулавеси | 180,681 | ![]() |
12 | Өмнөд арал | 145,836 | ![]() |
13 | Ява | 138,794 | ![]() |
14 | Умард арал | 111,583 | ![]() |
15 | Лусон | 109,965 | ![]() |
16 | Ньюфаундленд | 108,860[4] | ![]() |
17 | Куба | 105,806 | ![]() |
18 | Исланд | 103,000 | ![]() |
19 | Минданао | 97,530 | ![]() |
20 | Ирланд | 81,638 | ![]() ![]() |
21 | Хоккайдо | 78,719 | ![]() |
22 | Хайти (Хиспаниола) | 73,929 | ![]() ![]() |
23 | Сахалин | 72,493 | ![]() |
24 | Банкс | 70,028[4] | ![]() |
25 | Ланка | 65,268[3] | ![]() |
Эх үүсвэр[засварлах | кодоор засварлах]
- ↑ "Google Scholar". scholar.google.com. Retrieved 2024-03-13.
- ↑ "Infographic: The Countries With the Most Islands". Statista Daily Data (in англи). 2023-10-19. Retrieved 2024-03-25.
- ↑ 3.0 3.1 Joshua Calder’s World Island Info
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 "Atlas of Canada". Archived from the original on 2013-01-22. Retrieved 2012-03-02.
- ↑ Unsourced / Wikipedia article
Энэ өгүүлэл дутуу дулимаг бичигджээ. Нэмж гүйцээж өгөхийг хүсье.