Тірі туатын кесіртке

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Тірі туатын кесіртке

Амандық күйі

Least Concern (IUCN3.1)  [1]
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Бауырымен жорғалаушылар
Сабы: Кесірткелер
Тұқымдасы: Нағыз кесірткелер
Тегі: Орман кесірткесі
Wagler, 1830
Түрі: Тірі туатын кесіртке
Екі-есімді атауы
Zootoca vivipara
(Lichtenstein, 1823)[2]
Синонимдері

Lacerta vivipara Lichtenstein, 1823

Тірі туатын кесіртке (лат. Zootoca vivipara) — Бауырымен жорғалаушылар класының Кесірткелер отрядының Нағыз кесірткелер тұқымдасының Орман кесірткесі монотипті тегінің биологиялық түрі.

Тірі туар кесіртке Қазақстанның солтүстігі мен шығысындағы қылқан жапырақты және жапырақты ормандарда кездеседі, орман маңындағы батпақты, торфты жерлерінде, тау етегіндегі жолдардың жағасындағы сайлы жерлерде мекен етеді.

Дене тұрқы 80 см болатын кішкене кесіртке және өзінің екі есе ұзын құйрығы болады. Тірі туар кесірткенің арқажоны құба-қоңыр немесе жасыл түсті арқасында көлденең түскен ерекше суреті болып келеді. Тірі туар кесірткенің қою реңді түстісі де кездеседі. Суда жақсы жүзеді, ірі сүңгиді. Өзіне қорған ретінде ағаштың тамырланып ұйысқан жерлерін, қалың мүк арасын, орман табанындағы шөптесін үйінділер, қайсыбірде түрлі тіршілік иелерінің індерін пайдаланады. Тірі туар кесірткенің қорегіне өрмекшілер, қоңыздар, шыбындар, шіркейлер, құрттар, көбелектер, екіқанаттылар, тікқанаттылар, көпаяқтылар, моллюскалар және жауын құрттары жатады. Тірі туатын кесіртке жыныстық жағынан екі жылда жетіледі. Тірі туар кесірткенің буаздығы 70-90 күн. Шілденің басында кесіртке 8-12 ұрпақ табады.[3]


Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. A. Agasyan, et al. Zootoca vivipara. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2011.2. International Union for Conservation of Nature (2010). Тексерілді, 11 мамыр 2012.
  2. Josef Friedrich Schmidtler1 & Wolfgang Böhme (2011). "Synonymy and nomenclatural history of the Common or Viviparous Lizard, by this time: Zootoca vivipara (Lichtenstein, 1823)" (PDF). Bonn Zoological Bulletin 60 (2): 214–228. http://www.zsm.mwn.de/her/pdf/Schmidtler_and_Boehme_2011_Synonymy_Zootoca_vivipara_klein.pdf. 
  3. Шығыс Қазақстан. Безендірілген атлас. Шығыс-Қазақстан облысы 2012
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Zootoca vivipara