Македон тілі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Македон тілі
Өз атауы:

македонски јазик

Айтылуы:

maˈkɛdɔnski

Елдер:

Солтүстік Македония, Албания, Болгария, Грекия, Румыния, Сербия, АҚШ

Аймақтар:

Балқан түбегі

Ресми күйі:

 Солтүстік Македония (мемлекеттік тіл)
 Албания
 Болгария
 Грекия
 Румыния
 Сербия

Сөйлеушілер саны:

1.4 – 3.5 млн адам (1999 - 2011)

Классификация
Санаты:

Еуразия тілдері

Үнді-Еуропа тілдері (даулы)

Славян бұтағы
Балто-Славян тобы
Оңтүстік славян
Шығыс славян
Жазуы:

кириллица, (Македон әліпбиі)

Тіл коды
МЕСТ 7.75–97:

маа 415

ISO 639-1:

mk

ISO 639-2:

mac

ISO 639-3:

mkd

Тағы қараңыз: Жоба:Лингвистика

Македон тілі (өзін-өзі атауы: македонски јазик) — македондықтардың тілі, славян тілдерінің бірі. Болгар тіліне лингветикалық жағынан жақын, ол сонымен бірге оңтүстік славян тілдері тобының құрамында шығыс топшаны құрайды. Типологиялық ерекшеліктері бойынша ол Балқан Одағының тілдеріне ұқсас.

Негізінен Солтүстік Македонияда таралған македон тілі сөйлеушілерінің шағын топтары Албанияда, Болгарияда, Грекияда, Сербияда, Хорватияда, бірқатар Батыс Еуропа елдерінде, АҚШ-та, Канадада, Аустралияда және басқа елдерде тұрады. Македон тілі - Солтүстік Македонияның ресми тілі (1991 жылдан бастап). Албанияда кейбір ресми функцияларды орындайды[1]. Босния және Герцеговина мен Румынияда македон тіліне аймақтық тіл мәртебесін алу мүмкіндігі бар.

Сөйлеушілердің жалпы саны, санақ деректері бойынша шамамен 1,408 миллионды құрайды (2015), оның ішінде Солтүстік Македонияда тұратын 1,345 миллион адам үшін македон тілі ана тілі (2002)[2]. Македон тілін ана тілі және екінші тіл ретінде сөйлейтіндердің саны 2-ден 3,5 миллионға дейін жетеді (2001)[3].

Толық мақаласы: Македон жазуы

Ежелгі уақытта Македония аумағында ескі славян / шіркеу славян әліпбиі глаголит және кириллица (X-XIII ғғ.) Қолданылған. Кейінірек тек шіркеу славяндық кириллица қолданылды, оның әртүрлі нұсқалары 19 ғасырға дейін македондық славяндарда кең таралған. 19 - 20 ғасырдың бірінші жартысында македондықтар болгар және серб әліпбиі мәтіндерді өз диалектілерінде жазу үшін пайдаланды.

Қазіргі македон тілінің графикасы XX ғасырдың ортасында дамыды.

Македония әліпбиі 1945 жылы кирилл әліпбиінің ѓ, ќ, ѕ, џ, љ және х графемалары бар нұсқасы ретінде құрылды. Соңғы үш әріп сербо-хорват әліпбиінен алынған.

Графема s шіркеу славян әліпбиідегі алфавиттік сипатқа сәйкес келеді.

Македон әліпбиі:

Македония тілінің дауысты дыбыстары.
А а Б б В в Г г Д д Ѓ ѓ Е е Ж ж З з
Ѕ ѕ И и Ј ј К к Л л Љ љ М м Н н Њ њ
О о П п Р р С с Т т Ќ ќ У у Ф ф Х х
Ц ц Ч ч Џ џ Ш ш

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]