Chinua Achebe

I nwẹrẹ ihe di gi nma, mu nwere Kwara ihe dim mu nma. Hafu égbé ka o bèdo, hapu Ugo ka obedo. Onye si ò kwégị, kà ǹkù ya gbajie.

Chinualumogu Achebe ⏯️ amuru ya na abali iri na isi na onwa Iri na otu (November 16, 1930. Chinua Achebe bụ onye oka ode akwukwo, nke ihe odide ya na edude na mba uwa n'ile. Aha akwukwo mbu odere but Things Fall Apart na afo (1958) nke atughariri n'asusu di iche iche na mba Afrika. Akuko di na akwukwo a mere ka aha Chinua Achebe ga zuo Uwa n'ile. Omekwara ka amara mba Afrika.

Nke nwere nkwadọ

• Ụwà dị kà mmanwu na-agba nkwa. A naghi eguzo na otu ebe ma Í chọri ihü ya ofuma.
  • Arrow of God (1988).

• Onye Afrika nke na ede ihe na asụsụ bekee nwèkwàrà nsogbu. Òtù ȯ hụrụ onwe ya bụ I kọwa ihe ne me na ufodi uwà (na asụsụ bekee), nke à na emeghi na ụwa ndi Bekee. Òtù o sị hụ onwe ya mèrè ka ó nwė ihe abụọ ó nwèríke imė. O nwère íke túwáriá ihe ọ chọri kwu ka o bá nà ásụsụ bekee, ma ó nwère íke gbása asụsụ bekee ka ȯ bá ihe ȯ chọri kwu ... M sị na ndi si há gi gbàkwụnye asụsụ bekee kọ bá échìchè ndi Afrika, ka há mé ya na íké hé nwèrè nà íshí asụsụ áhụ, kọ bụghi emenjọ.
  • Cháfùrù shí Kalu Ogbaa, Understanding Things Fall Apart (1999), Greenwood Press, ISBN 978-0-313-30294-7.

Things Fall Apart (1958)

(Ónúogugu ihü di na parentesis ne kwu ndépụta Fawcett Premier edition nke 1969.)

• Ánwú gi chá na ndi nwuzóró ọtȯ buru mbu ndi gburu ikpèrè na okpuru hȧ.
  • Íshí 1 (ihü. 11)

Ọ dịghịzi adị mfe (1960)

(Ọnụọgụ ibe na mbike na-ezo aka na mbipụta 1969 Fawcett Premier.)

• Nwoke bi n'ikpere mmiri Niger ekwesịghị iji mmiri kwọọ aka ya.

Isi nke 1 (p. 17)

• A naghị akwụsị ezigbo ọdachi. Ọ na-aga n'ihu n'enweghị olileanya ruo mgbe ebighị ebi. Ọdachi nkịtị dị oke mfe. Onye dike ahụ na-anwụ ma anyị na-enwe mmetụta na-ekpochapụ mmetụta uche. Ezigbo ọdachi na-ewere ọnọdụ na nkuku, n'ebe adịghị mma, ka W. H. Auden kwuru.
• Isi nke 5 (p. 43–44)

• Ị gaghị akụ nnukwu ka ị na-akụ ji ma ọ bụ ọka. Kedu onye kụrụ osisi iroko - osisi kachasị ukwuu n'ime ọhịa? Ị nwere ike ịnakọta mkpụrụ iroko niile dị n'ụwa, mepee ala ma tinye ha ebe ahụ. Ọ ga-abụ n'efu. Osisi ukwu na-ahọrọ ebe ọ ga-eto ma anyị na-ahụ ya n'ebe ahụ, otú ahụ ka ọ dị na ịdị ukwuu n'ime mmadụ.
• Isi nke 5 (p. 57)

Akụ nke Chineke (1964)

• N'agbanyeghị na ọ ka bụ nwata, ọ dị ka a ga-asị na chi ewepụtala ya dị ka Onyeisi ya n'ọdịnihu. Ọbụna tupu ọ mụta ikwu okwu karịa okwu ole na ole ọ dọọrọ mmasị ya nke ukwuu n'ememe chi.
  • Isi nke 1 (P.4)
• Mgbe mmakwa aka gafere n'ikpere aka anyị na-ama na ọ tụgharịrị bụrụ ihe ọzọ.
  • Isi nke 1 (p.13)