Ян Кішка

Ян Кішка
лац. Jan Kiška
	; Герб Дуброва
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	12 чэрвеня 1547
Памёр	9 ліпеня 1592 (45 гадоў); Кракаў, Рэч Паспалітая;
Род	Кішкі
Бацькі	Станіслаў Кішка; Ганны з Радзівілаў
Дзеці	Ганна з Кішкаў[d]

Ян Кі́шка (1552 — 26 ліпеня 1592) — дзяржаўны і культурны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага. Крайчы (1569—1579) і падчашы вялікі літоўскі (1579—1588), староста жамойцкі (1579—1588), кашталян віленскі (з 1588).

Валодаў 70 местамі і 400 вёскамі. Быў дзяржаўцам быстрыцкім і цівуном эйрагольскім.

Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

З шляхецкага роду Кішкаў гербу Дуброва, сын Станіслава, ваяводы віцебскага, і Ганны з Радзівілаў. У пачатку 60-х гадоў XV стагодзьдзя навучаўся ў Базылі, Цюрыху, Рыме, Нэапалі і Балёньні.

Па вяртаньні на Радзіму ў 1569—1579 гадох быў крайчым вялікім літоўскім, у 1579—1588 гадох — падчашым вялікім літоўскіх, у 1579—1588 гадох — старостам жамойцкім, з 1588 году — кашталянага віленскага.

Браў удзел у выправах Стэфана Баторыя на Маскоўскую дзяржаву. За свой кошт выставіў 400 коньнікаў і 120 чалавек пяхоты.

Заснаваў Іўеўскую арыянскую акадэмію, друкарню ў Вэнграве на Падляшшы (1570 год), Лоскую друкарню. Быў аўтарам некалькіх рэлігійных трактатаў.

На арыянскіх сынодах у 1578, 1581 і 1582 гадох выступаў супраць радыкальнай плыні ў арыянскім руху. На сойме Рэчы Паспалітай у 1589 годзе выступіў у абарону верацярпімасьці^[2].

Да 1575 года ажаніўся з Альжбетай Астроскай (памерла ў 1599), не пакінуў нашчадкаў.

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ ^а ^б Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. VIII, Ziemia brzeska i województwo brzeskie XIV‒XVIII wiek / пад рэд. А. Рахуба — Warszawa: 2020. — С. 183. — ISBN 978-83-65880-89-5
^ Думін С. Кішкі // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 101.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Біяграфія (анг.)

[_7552f8f6595f2e7a-1] а ^б Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. VIII, Ziemia brzeska i województwo brzeskie XIV‒XVIII wiek / пад рэд. А. Рахуба — Warszawa: 2020. — С. 183. — ISBN 978-83-65880-89-5

[2] Думін С. Кішкі // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 101.

[1]

[2]