WebAssembly: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 85: Sətir 85:
}}</ref> [[W3C]] [[Mozilla]], [[Microsoft]], [[Google]], [[Apple]], [[Fastly]], [[Intel]] və [[Red Hat]] şirkətlərinin töhfələri ilə standartı idarə edir.<ref name="ars"/><ref name="bytecode"/>
}}</ref> [[W3C]] [[Mozilla]], [[Microsoft]], [[Google]], [[Apple]], [[Fastly]], [[Intel]] və [[Red Hat]] şirkətlərinin töhfələri ilə standartı idarə edir.<ref name="ars"/><ref name="bytecode"/>
== Tarixi ==
== Tarixi ==
WebAssembly, 1950-ci illərə aid bir termin olan [[assembler dili]] anlayışını oyandırmaq üçün adlandırılmışdır. Adı, istifadəçinin [[veb-brauzer]]i vasitəsilə veb-sayt istifadəçisinin kompüteri tərəfindən müştəri tərəfində icra ediləcəyi assemblerə bənzər proqramlaşdırmanın gətirilməsini təklif edir. Bunu həyata keçirmək üçün WebAssembly həqiqi assembler dilindən daha çox aparatdan asılı olmayan dil olmalıdır.

== İstinadlar ==
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{İstinad siyahısı}}

08:21, 7 noyabr 2023 tarixinə olan versiya

WebAssembly
Loqonun şəkli
Paradiqmalar Strukturlu proqramlaşdırma
Yaradılma tarixi 2015[2]
Müəlliflər W3C
Tərtibatçılar W3C, Mozilla, Microsoft, Google, Apple
Fayl sonluğu .wast və ya .wasm[3]
Sonuncu versiyası
Təsirlənib asm.js[d], Google Native Client[d]
Lisenziya Apache lisenziyası[d]
webassembly.org
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

WebAssembly — portativ ikili kod formatını və çalışdırıla bilən proqramlar[4] üçün müvafiq mətn formatını, həmçinin bu cür proqramlar və onların əsas mühiti arasında qarşılıqlı əlaqəni asanlaşdırmaq üçün proqram interfeyslərini təyin edən proqramlaşdırma dili.[5][6]

WebAssembly-nin əsas məqsədi veb səhifələrdə yüksək performanslı tətbiqləri istifadəyə verməkdir, lakin o, vebə özəl fərziyyələr irəli sürmür və ya vebə özəl xüsusiyyətlər təmin etmir, ona görə də digər mühitlərdə də istifadə oluna bilər.[7] WebAssembly açıq standartdır[8][9] və istənilən əməliyyat sistemində istənilən dili dəstəkləməyi hədəfləyir[10] və praktikada ən populyar dillərin hamısı artıq ən azı müəyyən səviyyədə dəstəyə malikdir.

2015-ci ildə elan edilən və ilk dəfə 2017-ci ilin martında buraxılan WebAssembly 5 dekabr 2019-cu ildə W3C-nin tövsiyəsi oldu[11][12][13] və 2021-ci ildə ACM SIGPLAN-ın "Proqramlaşdırma Dilləri Proqramı Mükafatı"nı qazandı.[14] W3C Mozilla, Microsoft, Google, Apple, Fastly, IntelRed Hat şirkətlərinin töhfələri ilə standartı idarə edir.[15][16]

Tarixi

WebAssembly, 1950-ci illərə aid bir termin olan assembler dili anlayışını oyandırmaq üçün adlandırılmışdır. Adı, istifadəçinin veb-brauzeri vasitəsilə veb-sayt istifadəçisinin kompüteri tərəfindən müştəri tərəfində icra ediləcəyi assemblerə bənzər proqramlaşdırmanın gətirilməsini təklif edir. Bunu həyata keçirmək üçün WebAssembly həqiqi assembler dilindən daha çox aparatdan asılı olmayan dil olmalıdır.

İstinadlar

  1. Release 2.0. 2022.
  2. http://webassembly.org/roadmap/.
  3. https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/JavaScript/Reference/Global_Objects/WebAssembly/instantiateStreaming.
  4. Mozilla. "Understanding WebAssembly text format". MDN Web Docs (ingilis). İstifadə tarixi: 9 December 2019.
  5. "Introduction — WebAssembly 1.0". webassembly.github.io. İstifadə tarixi: 18 June 2019.
  6. "Conventions — WebAssembly 1.0". webassembly.github.io. İstifadə tarixi: 17 May 2019. WebAssembly is a programming language that has multiple concrete representations (its binary format and the text format). Both map to a common structure.
  7. "Introduction — WebAssembly 1.1". webassembly.github.io. İstifadə tarixi: 2021-02-19. Its main goal is to enable high performance applications on the Web, but it does not make any Web-specific assumptions or provide Web-specific features, so it can be employed in other environments as well.
  8. Haas, Andreas; Rossberg, Andreas; Schuff, Derek L.; Titzer, Ben L.; Holman, Michael; Gohman, Dan; Wagner, Luke; Zakai, Alon; Bastien, JF. "Bringing the Web Up to Speed with WebAssembly". SIGPLAN Notices. 52 (6). 14 June 2017: 185–200. doi:10.1145/3140587.3062363. ISSN 0362-1340. While the Web is the primary motivation for WebAssembly, nothing in its design depends on the Web or a JavaScript environment. It is an open standard specifically designed for embedding in multiple contexts, and we expect that stand-alone implementations will become available in the future.
  9. Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; :1 adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
  10. Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; Wasmer adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
  11. World Wide Web Consortium. "WebAssembly Core Specification". World Wide Web Consortium (W3). İstifadə tarixi: 9 December 2019.
  12. Couriol, Bruno. "WebAssembly 1.0 Becomes a W3C Recommendation and the Fourth Language to Run Natively in Browsers". infoq.com. İstifadə tarixi: 9 December 2019.
  13. "WebAssembly Specification — WebAssembly 1.1". webassembly.github.io. İstifadə tarixi: 2021-03-22.
  14. "Programming Languages Software Award". www.sigplan.org.
  15. Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; ars adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
  16. Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; bytecode adlı istinad üçün mətn göstərilməyib

Xarici keçidlər