Çerez (İnternet): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k 176.33.223.158 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Peykbot tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. |
k Bot: kaynak ve şablon dz. (hata bildir) |
||
| (30 kullanıcı tarafından yapılan 43 ara revizyon gösterilmiyor) | |||
1. satır:
[[Dosya:HTTP-Cookie-Google.png|küçükresim|Çerez (İnternet)]]
'''Çerez''' ({{Dil|en|cookie|dil_adı=e}}), herhangi bir internet sitesi tarafından kullanıcının kullanmış olduğu tarayıcıya bırakılan ve okunan bir tür tanımlama dosyasının adıdır. Çerez dosyaları içerisinde kullanıcının oturum bilgileri, sayfada içerik tüketimi süresi, içerik tüketim alışkanlığı gibi çeşitli veriler saklanır. Yasal düzenlemeler neticesinde ([[Kişisel Verileri Koruma Kurumu|KVKK]], [[Genel Veri Koruma Tüzüğü|GDPR]] vb) çerezlerin kullanıcıların kişisel verilerini tutmaları kısıtlanmıştır. Çerezler günümüzde çoğunlukla kullanıcının online aktivitesini analiz ederek site içerisindeki tüketimini iyileştirmek veya ziyaret etmiş olduğu ürün ve içerik türlerine yönelik reklam gösterimi için kullanılmaktadır. Yasal düzenlemeler neticesinde internet siteleri kullanıcı çerezlerini tutmak için kullanıcıdan açık bir rıza istemek zorundadır.<ref name=":0">{{Web kaynağı|url=https://gdpr.eu/cookies/|başlık=Cookies, the GDPR, and the ePrivacy Directive|erişimtarihi=20 Haziran 2023|tarih=5 Mayıs 2019|dil=en-US|çalışma=GDPR.eu|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230612061919/https://gdpr.eu/cookies/|arşivtarihi=12 Haziran 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.kvkk.gov.tr/SharedFolderServer/CMSFiles/fb193dbb-b159-4221-8a7b-3addc083d33f.pdf|başlık=Çerez Uygulamaları Hakkında Rehber|erişimtarihi=20 Haziran 2023|yayıncı=kvkk.gov.tr|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230511135340/https://www.kvkk.gov.tr/SharedFolderServer/CMSFiles/fb193dbb-b159-4221-8a7b-3addc083d33f.pdf|arşivtarihi=11 Mayıs 2023|ölüurl=hayır}}</ref>
Çerezler genel olarak kullanım şekillerine göre sınıflandırılabilir. En yaygın kullanılan çerez sınıflandırması 1. taraf çerezler ve 3. taraf çerezlerdir.
=== Birinci taraf çerezler ===
Bir internet sitesinin bizzat kendisi tarafından siteye eklemiş olduğu ve kullanıcı davranışlarını analiz eden çerez grubudur. Kullanıcının verilerine dayalı olarak kullanıcının site içerisindeki tüketici davranışları sadece internet sitesinin sahibi tarafından analiz edilir.<ref name=":0" />
=== Üçüncü taraf çerezler ===
Ziyaret edilen internet sitesinin sahibi tarafından değil anlaşma yapılan reklamveren (advertiser) veya herhangi bir sistem tarafından siteye eklenen ve genellikle kullanıcı iznini ihlal eden çerez türleridir.<ref name=":0" /> Üçüncü taraf çerezler günümüzde kısıtlanma aşamasındadır. [[Opera (web tarayıcısı)|Opera]], [[Mozilla Firefox|Firefox]] ve [[Safari (web tarayıcısı)|Safari]] gibi internet tarayıcıları tarafından üçüncü taraf çerezlerin kullanıcı takibi engellenmiştir. Google ise 2025 yılında [[Google Chrome]] üzerinden üçüncü taraf çerezleri engellemeyi planlamaktadır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.techtarget.com/whatis/feature/The-death-of-third-party-cookies-What-marketers-need-to-know|başlık=The death of third-party cookies: What marketers need to know|erişimtarihi=2 Haziran 2024|dil=İngilizce|çalışma=WhatIs}}</ref><ref name=":1">{{Web kaynağı|url=https://webrazzi.com/2023/12/15/google-2024un-basinda-ucuncu-taraf-cerezleri-kaldirmaya-basliyor/|başlık=Google, 2024'ün başında üçüncü taraf çerezleri kaldırmaya başlıyor|erişimtarihi=2 Haziran 2024|tarih=15 Aralık 2023|dil=tr-TR|çalışma=Webrazzi}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.businessinsider.com/google-cookie-removal-delay-update-2024-4|başlık=Google's controversial move to kill the web cookie just got delayed until 2025|erişimtarihi=2 Haziran 2024|dil=en-US|çalışma=Business Insider|ad=Ana|soyadı=Altchek}}</ref> Üçüncü taraf çerezlerin olmadığı ve internet sitelerinin sadece birinci parti çerezlerle çalışacağı döneme aynı zamanda '''çerezsiz dünya''' ('''cookieles world''') denmektedir.<ref name=":1" />
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
{{yazılım-taslak}}▼
{{internet-taslak}}
▲{{yazılım-taslak}}
<!-- Kategoriler -->
{{
[[Kategori:HTTP]]
[[Kategori:Bilgisayar erişim kontrolü]]
| |||