Przejdź do zawartości

Wikipedia:Zasady: Różnice pomiędzy wersjami

Skrót: WP: Z
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Usunięta treść Dodana treść
→‎Zasady savoir-vivre'u: drobne redakcyjne, drobne redakcyjne
ObBez (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne
(Nie pokazano 36 wersji utworzonych przez 18 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Skrót|WP:Z}}
{{Skrót|WP: Z}}
{{Pomoc:Nawigacja metastron
{{Strona Wikipedii}}
| n2 = 5
{{Nawigacja|zasady}}
| zakładka = edytowanie
'''Na tej stronie omówione są zasady, jakie przyjęte zostały w polskojęzycznej [[Wikipedia|Wikipedii]].''' Postępowanie zgodne z zasadami przyspiesza prace nad jej rozwojem, a także umożliwia unikanie konfliktów w trakcie prac nad edycją artykułów.
| link2 1= Wikipedia:Zasady
| nazwa2 1= Zasady
| link2 2 = Wikipedia:Współpraca
| nazwa2 2 = Współpraca
| link2 3= Wikipedia:Społeczność wikipedystów
| nazwa2 3= Społeczność
| link2 4 = Wikipedia:Szablony
| nazwa2 4 = Szablony
| link2 5 = Pomoc:Spis treści
| nazwa2 5 = Pomoc
| zakładka2 = Wikipedia:Zasady
}}
'''Strona podaje listę i opisy wszystkich zasad przyjętych w polskojęzycznej [[Wikipedia|Wikipedii]]. Pierwsze pięć z nich wynika wprost z pierwszych trzech [[Wikipedia:Pięć filarów|filarów Wikipedii]]; są one źródłem wielu zaleceń i zwyczajów, a także zasad podanych poniżej.'''


'''Zobacz też: [[:m:Terms of Use|warunki korzystania z projektów Wikimedia Foundation]]''' (po angielsku), [[:m:Terms of use/pl|tłumaczenie na język polski]] <small>(w przypadku różnic znaczenia między wersją oryginalną w języku angielskim a tłumaczeniem, wersja oryginalna ma pierwszeństwo).</small>
Zasady osiągane są podczas dyskusji wśród społeczności wikipedystów, na zasadzie konsensusu, a w przypadkach skrajnych, gdy istnieje zarówno wielu zwolenników i przeciwników danego rozwiązania, pewne punkty zasad [[Wikipedia:Metody podejmowania decyzji|poddawane są pod głosowanie]].


{{Wikipedia:Pięć filarów/nawigacja|zasady}}
Wszystkie opracowane do tej pory zasady zgromadzone zostały w kategorii [[:Kategoria:Zasady Wikipedii|Zasady Wikipedii]].


== Główne zasady Wikipedii ==
== Zasady wynikające wprost z filarów Wikipedii ==
; [[Plik:BluePillar.svg|20px]] ''Wikipedia to encyklopedia''
{{Zobacz też|Pomoc:Zasady w pigułce|Wikipedia:Pięć filarów}}
* Zawiera w sobie hasła (opisywane tematy) na wzór publikowanych w encyklopediach powszechnych, specjalistycznych i różnego rodzaju almanachach. Artykuły opisujące tematy uznane za [[Wikipedia:czym Wikipedia nie jest|nieencyklopedyczne]] są usuwane.
* '''treści publikujemy na licencji [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl CC-BY-SA 3.0]'''
:: [[Plik:CC-BY-SA icon orange.svg|75px]] Wikipedia jest wolną od opłat encyklopedią dostępną na zasadach Licencji [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl CC-BY-SA 3.0]. Poszczególne artykuły nie mogą być uważane za własność pierwotnego ich autora – jego wkład jest bardzo istotny, ale od momentu umieszczenia go w ramach Wikipedii stają się one dobrem wspólnym. Każdy ma prawo je zmieniać – dlatego [[Wikipedia:Śmiało modyfikuj strony|śmiało modyfikuj strony]]!
* '''Wikipedia jest encyklopedią'''
:: [[Plik:PL Wiki CWNJ ikona.svg|30px]] Artykuły opisujące tematy uznane za nieencyklopedyczne zgłaszane są do usunięcia. Zobacz → '''[[Wikipedia:czym Wikipedia nie jest|czym Wikipedia nie jest]]'''.
* '''unikaj stronniczości'''
:: [[Plik:PL Wiki NPOV ikona.svg|30px]] Artykuły należy pisać z zachowaniem → '''[[Wikipedia:Neutralny punkt widzenia|neutralnego punktu widzenia]]'''. Znaczy to, że w artykułach, gdzie istnieje różnica opinii, poglądy odmienne powinny znaleźć swoje miejsce i powinny być potraktowane uczciwie.
* '''nie łam praw autorskich'''
:: [[Plik:PL Wiki copyright ikona.svg|30px]] Włączanie do Wikipedii materiałów objętych ochroną praw autorskich może zagrozić rozwojowi pierwszej polskiej encyklopedii typu [[Otwarte oprogramowanie|open source]], którą każdy może rozpowszechniać. Więcej na ten temat można przeczytać w → '''[[Wikipedia:Prawa autorskie]]'''.
* '''artykuły opisuj na bazie wiarygodnych źródeł'''
:: [[Plik:PL Wiki weryfikowalnosc ikona.svg|30px]] Wszelkie materiały, które mogą zostać zakwestionowane, a także wszelkie cytaty, powinny posiadać odniesienie do → '''[[Wikipedia:Weryfikowalność|wiarygodnego, opublikowanego źródła]]'''. Nie przedstawiamy → '''[[Wikipedia:Nie przedstawiamy twórczości własnej|twórczości własnej]]'''.
* '''szanuj innych wikipedystów'''
:: [[Plik:PL Wiki pomoc ikona.svg|30px]] Traktując innych twórców Wikipedii z szacunkiem, przyczyniamy się do stworzenia grupy przyjaciół, których wspólnym celem jest napisanie encyklopedii. Zobacz → '''[[Wikipedia:Wikietykieta]]'''. Pamiętaj, że w Wikipedii głos wszystkich jest traktowany tak samo, nawet administratorów. Każdy może zostać administratorem, jeśli jest zarejestrowany, wyraża taką chęć i zostanie zaakceptowany przez twórców Wikipedii.


; [[Plik:GreenPillar.svg|20px]] ''Wikipedia to neutralny punkt widzenia''
Dla osób, które już zapoznały się z podstawowymi zasadami, polecamy '''[[Pomoc:Test znajomości zasad|test znajomości zasad]]'''. Powodzenia!
* Artykuły należy pisać w sposób [[Wikipedia:Neutralny punkt widzenia|neutralny]]. W artykułach, gdzie istnieje różnica opinii, poglądy odmienne powinny znaleźć swoje miejsce i powinny być potraktowane uczciwie.
* Informacje wprowadzane do Wikipedii powinny mieć wskazane [[Wikipedia:Weryfikowalność|wiarygodne źródła]], z których pochodzą.
* Źródła te muszą być [[Wikipedia:Nie przedstawiamy twórczości własnej|uprzednio opublikowane]].

; [[Plik:YellowPillar.svg|20px]] ''Wikipedia to wolny zbiór wiedzy''
* Treści zamieszczane w Wikipedii są przedmiotem [[Wikipedia:Prawa autorskie|praw autorskich]]. W Wikipedii można publikować treści zgodne z warunkami wolnych licencji. Włączanie do Wikipedii materiałów objętych ochroną praw autorskich ''copyright'' zagraża rozwojowi Wikipedii, dlatego takie materiały są usuwane.


== Dalsze zasady ==
== Dalsze zasady ==
=== Zasady dotyczące społeczności wikipedystów ===
* '''pliki przesłane na serwer polskiej Wikipedii powinny być wykorzystywane w artykułach'''
* Podstawową metodą podejmowania decyzji przez wikipedystów jest osiąganie [[wp:konsensus|konsensusu]] w drodze dyskusji.
:: Zalecane jest przesyłanie plików na serwery [[commons:Commons:Pierwsze kroki|Wikimedia Commons]], magazyn ilustracji, zdjęć i plików multimedialnych dla wszystkich wersji językowych Wikipedii.
* Obowiązuje swoboda wyboru [[Wikipedia:Nazwa użytkownika|nazwy użytkownika]], a ograniczenia tej swobody są wyczerpująco wymienione.
* '''dyskutuj na stronach dyskusji'''
* Określono niedozwolone zachowania wikipedysty edytującego Wikipedię z [[Wikipedia:Pacynka|dodatkowego konta]].
:: Do prowadzenia dyskusji, która dotyczy treści artykułu, należy używać specjalnej strony na to przeznaczonej – każdy artykuł ma (lub może mieć, jeśli ktoś jej jeszcze nie utworzył) taką [[Pomoc:Przestrzeń nazw|powiązaną z nim specjalną stronę]]. By ją zobaczyć, kliknij na link {{tt|Dyskusja}} z menu u góry strony.
* Wszystkich użytkowników obowiązują [[:meta:Universal_Code_of_Conduct/pl|minimalne standardy współpracy]].
* '''uchwalone przez nas zalecenia znajdują się w kategorii [[:Kategoria:Zalecenia Wikipedii|Zalecenia Wikipedii]], zasady, nad którymi dyskutujemy, w kategorii [[:Kategoria:Propozycje zasad Wikipedii|Propozycje zasad Wikipedii]] a dyskusje nad zaleceniami w kategorii [[:Kategoria:Propozycje zaleceń Wikipedii|Propozycje zaleceń Wikipedii]]'''
* '''[[Wikipedia:Śmiało modyfikuj strony|śmiało modyfikuj strony]]'''
:: Nie należy bać się edycji artykułów. Ewentualne błędy można zgłaszać na stronie [[Wikipedia:Zgłoś błąd w artykule|zgłoś błąd]] lub w [[Wikipedia:Kawiarenka/Artykuły|kawiarence]].
* '''świadome niszczenie artykułów to [[Wikipedia:Wandalizm|wandalizm]] – takie edycje będą cofane, a sprawcy blokowani'''
* '''oznaczaj artykuły niezgodne z zasadami
:: Gdy natkniesz się na stronę, która narusza rażąco zasady i nie wiesz, co z nią zrobić albo nie masz czasu się nią zajmować, [[Wikipedia:Szablony/Dyskusje|wstaw odpowiedni szablon]] na górze strony.
* '''zawsze wypełniaj [[Wikipedia:Opis zmian|opis zmian]] – dzięki temu inni będą poinformowani, jakich zmian dokonałeś'''.


=== Zasady dotyczące administratorów ===
== Bardziej szczegółowe zasady i zalecenia, które należy wziąć pod uwagę ==
* Świadome niszczenie stron to [[wp:wandalizm|wandalizm]]. Takie edycje są cofane, a autorzy wandalizmów blokowani.
Oprócz przedstawionych powyżej powszechnie uznawanych zasad, proszę zaznajomić się z następującymi bardziej szczegółowymi zasadami i zaleceniami, które zostały zaproponowane przez różnych twórców Wikipedii.
* Istnieje [[Wikipedia:Administratorzy/Odbieranie uprawnień|pięć okoliczności]] skutkujących utratą uprawnień administratorskich.
* Wyczerpująco określono warunki [[Wikipedia:Ekspresowe kasowanie|ekspresowego kasowania]] stron.
* Określone są warunki [[Wikipedia:Usuwanie wersji|usuwania pojedynczych edycji]] z historii zmian strony.
* Biogramy kandydatów do wyborów mogą być usuwane w tzw. [[Wikipedia:Tryb wyborczy|trybie wyborczym]] na podstawie jednostkowej decyzji administratora.
* Wyczerpująco określono warunki i sposób [[Wikipedia:Blokowanie użytkowników|blokowania]] kont oraz możliwość wniesienia odwołania od blokady.
* Adresy IP serwerów korzystających z [[Wikipedia:Open proxy|open proxy]] są blokowane.
* Podstawą zablokowania konta administratora może być wzięcie przez niego udziału w [[Wikipedia:Wojna administratorów|wojnie administratorów]].


== Zasada dotycząca korzystania ==
=== Zasady savoir-vivre'u ===
* Wikipedia nie udziela gwarancji, zapewnień ani obietnic dotyczących poprawności publikowanych treści. Czytelnicy [[Wikipedia:Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność|korzystają z Wikipedii na własną odpowiedzialność]].
{{main|Wikipedia:Wikietykieta}}
<div style="color:gray;">
* podpisuj swoje wpisy na [[Pomoc:Przestrzeń nazw|stronach dyskusyjnych]]
* dyskutuj kulturalnie i na temat, stosuj się do [[Wikipedia:Wikietykieta|Wikietykiety]]
* bez ataków personalnych (prywatne dyskusje lepiej toczyć za pośrednictwem poczty internetowej)
* rób podsumowania dyskusji (jeśli jest dłuższa)
* unikaj sformułowań osobowych i form rozkazujących wszędzie, gdzie to tylko możliwe (zamiast „musisz napisać” – „należy napisać” bądź „o wiele lepiej jest, gdy...”)


== Stara zasada dotycząca multimediów ==
=== Zasady dotyczące treści artykułów ===
* Zalecane jest [[Wikipedia:Przesyłanie plików|przesyłanie plików na serwery Wikimedia Commons]], magazynu plików multimedialnych dla wszystkich wersji językowych projektów siostrzanych Wikimedia Foundation.
{{Zobacz też|Pomoc:Tworzenie nowych haseł|Pomoc:Jak napisać doskonały artykuł}}
</div>
* pisz zrozumiale, unikając żargonu i nadmiernie skomplikowanych zdań
* wyjaśniaj trudniejsze terminy, jeśli ich użycie jest konieczne
* połącz swój wpis z dotychczasową treścią artykułu
* usuwaj bezsensowne wpisy
* podaj definicję zagadnienia artykułu na samym jego początku
* staraj się nie stosować zewnętrznych odnośników (w tym miejscu twórz artykuły Wikipedii)
* podawaj bibliografię i źródła informacji
* twórz odnośniki tylko wtedy, gdy kontekst tego wymaga
* unikaj sformułowań, które szybko się zdezaktualizują
* sprawdź, czy artykuł, który chcesz napisać, już istnieje
* sprawdzaj swoje informacje.

=== Zasady stylistyczne ===
* zwracaj uwagę na ortografię i interpunkcję (jeżeli masz wątpliwości, zajrzyj np. na http://polszczyzna.pwn.pl/ )
<!---* nie wstawiaj materiałów źródłowych verbatim (choćby były public domain)--->
* unikaj stosowania wstawek w innych językach
* tytuł hasła podawaj w pierwszym zdaniu i wyróżniaj pogrubioną czcionką
* nie nadużywaj kolorów
* nie mnóż niepotrzebnie nagłówków
* używaj krótkich list i niezbyt długich zdań
* niech strona z artykułem będzie zrównoważona.
<!---* umiejętnie używaj "miękkich" ''line breaks''--->

=== Nie zapomnij ===
{{Zobacz też|Pomoc:Interwiki|Wikipedia:Kategorie}}
Jeżeli opracowujesz temat, który może mieć odpowiedniki w innych wersjach językowych Wikipedii, to po przekonaniu się, że istnieją, dodaj do swojego opracowania linki międzyjęzykowe, np.:<br />
<nowiki>[[de:Neues Thema]]</nowiki><br />
<nowiki>[[en:New Theme]]</nowiki><br />
<nowiki>[[ru: Новая Тема]]</nowiki>

Nie zapomnij też o przypisaniu opracowywanego tematu do przynajmniej jednej z istniejących kategorii, dla tego tematu właściwej, np.:<br />
<nowiki>[[Kategoria:Geologia]]</nowiki>

Jeżeli opracowywanym tematem jest biografia, to powyżej listy kategorii dodaj wiersz:<br />
<nowiki>{{DEFAULTSORT:Nazwisko, Imię}}</nowiki>

Dzięki temu na listach kategorii temat pojawi się na właściwym miejscu.


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==
* [[:m:Terms of Use|Warunki korzystania z projektów Wikimedia Foundation]] (po angielsku) oraz [[:m:Terms of use/pl|tłumaczenie na język polski]] (w przypadku różnic pierwszeństwo ma wersja oryginalna)
* [[Pomoc:Spis treści]]
* [[Pomoc:Poradnik autora Wikipedii|Poradnik autora Wikipedii]]
* [[Pomoc:Tworzenie nowych haseł|Tworzenie nowych haseł]]
* [[Pomoc:Artykuły niezgodne z zasadami|Artykuły niezgodne z zasadami]]


== Wypracowywanie zasad ==
{{Wikipedia:Nawigacja/Rozwiązywanie konfliktów}}
Zasady wypracowywane są w czasie dyskusji wśród społeczności wikipedystów, na zasadzie [[wp:konsensus|konsensusu]], a w przypadkach skrajnych, gdy istnieje zarówno wielu zwolenników i przeciwników danego rozwiązania, pewne punkty zasad [[Wikipedia:Komunikacja|poddawane są pod głosowanie]]. Postępowanie zgodne z zasadami przyspiesza prace nad rozwojem Wikipedii, a także umożliwia unikanie [[wp:rozwiązywanie konfliktów|konfliktów]].


[[Kategoria:Zasady Wikipedii| ]]
[[Kategoria:Zasady Wikipedii| ]]

[[af:Wikipedia:Beleid]]
[[ar:ويكيبيديا:سياسات وإرشادات]]
[[as:ৱিকিপিডিয়া:নীতি আৰু পথনিৰ্দেশিকাসমূহ]]
[[bn:উইকিপিডিয়া:নীতিমালা ও নির্দেশাবলী]]
[[ba:Википедия:Ҡағиҙә һәм күрһәтмәләр]]
[[bg:Уикипедия:Политика и правила]]
[[br:Wikipedia:Peder fennaenn ar Wikipedia]]
[[ca:Viquipèdia:Política i normes]]
[[cs:Wikipedie:Pravidlo Wikipedie]]
[[cy:Wicipedia:Polisïau a chanllawiau]]
[[da:Wikipedia:Politikker og normer]]
[[de:Wikipedia:Richtlinien]]
[[el:Βικιπαίδεια:Πολιτική]]
[[en:Wikipedia:Policies and guidelines]]
[[es:Wikipedia:Políticas y convenciones]]
[[eo:Helpo:Konsiletoj]]
[[eu:Wikipedia:Politikak]]
[[fa:ویکی‌پدیا:سیاست‌ها و رهنمودها]]
[[fr:Wikipédia:Règles]]
[[ga:Vicipéid:Beartais agus treoirlínte]]
[[gl:Wikipedia:Políticas e normas]]
[[ko:위키백과:정책과 지침]]
[[hi:विकिपीडिया:नीतियाँ और दिशानिर्देश]]
[[hsb:Wikipedija:Prawidła]]
[[hr:Wikipedija:Pravila i smjernice]]
[[id:Wikipedia:Kebijakan dan pedoman]]
[[ia:Wikipedia:Politicas e directivas]]
[[is:Wikipedia:Samþykktir]]
[[it:Wikipedia:Raccomandazioni e linee guida]]
[[he:ויקיפדיה:עקרונות וקווים מנחים]]
[[kl:Wikipedia:Maleruaqqusat ileqqussallu]]
[[ka:ვიკიპედია:პოლიტიკა და სახელმძღვანელოები]]
[[kk:Уикипедия:Ережелер мен нұсқаулар]]
[[lb:Wikipedia:Regelen]]
[[mk:Википедија:Начела и напатствија]]
[[ml:വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും]]
[[ms:Wikipedia:Dasar dan garis panduan]]
[[ne:विकिपीडिया:नीति अनि दिशानिर्देशहरु]]
[[ja:Wikipedia:方針とガイドライン]]
[[no:Wikipedia:Regler og retningslinjer]]
[[nn:Wikipedia:Retningsliner]]
[[uz:Vikipediya:Qoida va yoʻllanmalar]]
[[pt:Wikipédia:Políticas e recomendações]]
[[ro:Wikipedia:Politica oficială]]
[[rmy:Vikipidiya:Forovipen (politika)]]
[[ru:Википедия:Правила и указания]]
[[scn:Wikipedia:Pulitichi e linii guida]]
[[si:විකිපීඩියා:ප්‍රතිපත්ති සහ මාර්ගෝපදේශන]]
[[simple:Wikipedia:Rules]]
[[sk:Wikipédia:Zásady]]
[[sl:Wikipedija:Pravila in smernice]]
[[sr:Википедија:Правила и смернице]]
[[sh:Wikipedia:Pravila i smernice]]
[[su:Wikipedia:Kawijakan]]
[[fi:Wikipedia:Käytännöt]]
[[sv:Wikipedia:Policy och riktlinjer]]
[[ta:விக்கிப்பீடியா:கொள்கைகளும் வழிகாட்டல்களும்]]
[[th:วิกิพีเดีย:นโยบายและแนวปฏิบัติ]]
[[tg:Википедиа:Сиёсатҳо ва раҳнамудҳо]]
[[tr:Vikipedi:Politika ve yönergeler]]
[[udm:Wikipedia:Ужан правилоос но валэктонъёс]]
[[uk:Вікіпедія:Правила і настанови]]
[[vi:Wikipedia:Quy định và hướng dẫn]]
[[yi:װיקיפּעדיע:פאליסיס און אנווייזונגען]]
[[zh-yue:Wikipedia:政策與指引]]
[[zh:Wikipedia:方針與指引]]

Wersja z 16:21, 21 gru 2023

Strona podaje listę i opisy wszystkich zasad przyjętych w polskojęzycznej Wikipedii. Pierwsze pięć z nich wynika wprost z pierwszych trzech filarów Wikipedii; są one źródłem wielu zaleceń i zwyczajów, a także zasad podanych poniżej.

Zobacz też: warunki korzystania z projektów Wikimedia Foundation (po angielsku), tłumaczenie na język polski (w przypadku różnic znaczenia między wersją oryginalną w języku angielskim a tłumaczeniem, wersja oryginalna ma pierwszeństwo).

Zasady wynikające wprost z filarów Wikipedii

Wikipedia to encyklopedia
  • Zawiera w sobie hasła (opisywane tematy) na wzór publikowanych w encyklopediach powszechnych, specjalistycznych i różnego rodzaju almanachach. Artykuły opisujące tematy uznane za nieencyklopedyczne są usuwane.
Wikipedia to neutralny punkt widzenia
  • Artykuły należy pisać w sposób neutralny. W artykułach, gdzie istnieje różnica opinii, poglądy odmienne powinny znaleźć swoje miejsce i powinny być potraktowane uczciwie.
  • Informacje wprowadzane do Wikipedii powinny mieć wskazane wiarygodne źródła, z których pochodzą.
  • Źródła te muszą być uprzednio opublikowane.
Wikipedia to wolny zbiór wiedzy
  • Treści zamieszczane w Wikipedii są przedmiotem praw autorskich. W Wikipedii można publikować treści zgodne z warunkami wolnych licencji. Włączanie do Wikipedii materiałów objętych ochroną praw autorskich copyright zagraża rozwojowi Wikipedii, dlatego takie materiały są usuwane.

Dalsze zasady

Zasady dotyczące społeczności wikipedystów

Zasady dotyczące administratorów

  • Świadome niszczenie stron to wandalizm. Takie edycje są cofane, a autorzy wandalizmów blokowani.
  • Istnieje pięć okoliczności skutkujących utratą uprawnień administratorskich.
  • Wyczerpująco określono warunki ekspresowego kasowania stron.
  • Określone są warunki usuwania pojedynczych edycji z historii zmian strony.
  • Biogramy kandydatów do wyborów mogą być usuwane w tzw. trybie wyborczym na podstawie jednostkowej decyzji administratora.
  • Wyczerpująco określono warunki i sposób blokowania kont oraz możliwość wniesienia odwołania od blokady.
  • Adresy IP serwerów korzystających z open proxy są blokowane.
  • Podstawą zablokowania konta administratora może być wzięcie przez niego udziału w wojnie administratorów.

Zasada dotycząca korzystania

Stara zasada dotycząca multimediów

Zobacz też

Wypracowywanie zasad

Zasady wypracowywane są w czasie dyskusji wśród społeczności wikipedystów, na zasadzie konsensusu, a w przypadkach skrajnych, gdy istnieje zarówno wielu zwolenników i przeciwników danego rozwiązania, pewne punkty zasad poddawane są pod głosowanie. Postępowanie zgodne z zasadami przyspiesza prace nad rozwojem Wikipedii, a także umożliwia unikanie konfliktów.