Okręg Kraków Armii Krajowej: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne |
|||
| (Nie pokazano 20 wersji utworzonych przez 9 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Jednostka wojskowa infobox |
|||
| ⚫ | |||
|nazwa = Okręg Kraków Armii Krajowej |
|||
|nazwa oryginalna = |
|||
| ⚫ | |||
|znak = |
|||
|kategoria wojska = lądowe |
|||
[[Plik:Rzeszow ak.png|300px|right]] |
|||
|motto = |
|||
|grafika = Krakow ak.png |
|||
| ⚫ | |||
|opis grafiki = |
|||
|państwo = Polska |
|||
|wariant flagi = PPP |
|||
|sformowanie = |
|||
|rozformowanie = 1944 |
|||
|nazwa wyróżniająca = |
|||
|patron = |
|||
|święto = |
|||
|nadanie sztandaru = |
|||
|rodowód = |
|||
|kontynuacja = |
|||
|dowódca pierwszy = |
|||
|dowódca obecny = |
|||
|dowódca ostatni = |
|||
|działania zbrojne = |
|||
|numer = |
|||
|kryptonim = Gobelin, Godło, Muzeum |
|||
|dyslokacja = |
|||
|rodzaj sił zbrojnych = partyzantka |
|||
|formacja = [[Służba Zwycięstwu Polski|SZP]], [[Związek Walki Zbrojnej|ZWZ]], [[Armia Krajowa|AK]] |
|||
|rodzaj wojsk = |
|||
|podległość = [[Komenda Główna Armii Krajowej|Komenda Główna AK]] |
|||
|skład = |
|||
|odznaczenia = |
|||
|commons = |
|||
|www = |
|||
}} |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
Komendzie Głównej AK podlegały 3 obszary oraz 8 okręgów, takich jak np. Kraków (wraz z podokręgami, np. Podokręg Rzeszowski) obejmujących teren województwa, podzielony na obwody w granicach powiatu. Obwodowi podlegały placówki obejmujące jedną lub kilka gmin. |
Komendzie Głównej AK podlegały 3 obszary oraz 8 okręgów, takich jak np. Kraków (wraz z podokręgami, np. Podokręg Rzeszowski) obejmujących teren województwa, podzielony na obwody w granicach powiatu. Obwodowi podlegały placówki obejmujące jedną lub kilka gmin. |
||
== Organizacja okręgu == |
|||
Inspektoraty Rejonowe: |
Inspektoraty Rejonowe: |
||
* [[Inspektorat Kraków |
* [[Inspektorat Kraków Armii Krajowej]], |
||
* [[Inspektorat Miechów |
* [[Inspektorat Miechów Armii Krajowej]], |
||
* [[Inspektorat Nowy Sącz |
* [[Inspektorat Nowy Sącz Armii Krajowej]], |
||
* [[Inspektorat Tarnów |
* [[Inspektorat Tarnów Armii Krajowej]], |
||
* [[Podokręg Rzeszów |
* [[Podokręg Rzeszów Armii Krajowej]], któremu podlegały od 1943 Inspektoraty Rejonowe: |
||
** |
**[[Inspektorat Jasło Armii Krajowej]], [[Obwód Jasło Armii Krajowej|Obwód Jasło AK]] |
||
** Inspektorat [[Krosno]] [[OP-15]]<ref name="atlas">R. Wnuk |
** Inspektorat [[Krosno]] [[OP-15]]<ref name="atlas">R. Wnuk, ''Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956'', s. 57–67 wymienia go jako obwód AK</ref> |
||
** Inspektorat [[Łańcut]]<ref name="atlas" /> |
** Inspektorat [[Łańcut]]<ref name="atlas" /> |
||
** Inspektorat [[Sanok]] [[OP-23]]<ref name="atlas" /> |
** Inspektorat [[Sanok]] [[OP-23]]<ref name="atlas" /> |
||
** [[Inspektorat Przemyśl |
** [[Inspektorat Przemyśl Armii Krajowej]] |
||
** [[Inspektorat Rzeszów |
** [[Inspektorat Rzeszów Armii Krajowej]] |
||
** Inspektorat [[Tarnobrzeg]] |
** Inspektorat [[Tarnobrzeg]]<ref name="atlas" />. |
||
** [[Inspektorat Mielec |
** [[Inspektorat Mielec Armii Krajowej]]. |
||
W ramach odtworzenia Sił Zbrojnych w czasie Akcji Burza: |
W ramach odtworzenia Sił Zbrojnych w czasie Akcji Burza: |
||
* [[21 Dywizja Piechoty |
* [[21 Dywizja Piechoty Armii Krajowej]] Okręg Kraków [[1 Pułk Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej|1 pułk strzelców podhalańskich AK]] |
||
* |
*[[6 Dywizja Piechoty Armii Krajowej|6 Dywizja Piechoty AK Ziemi Krakowskiej „Odwet”]] Okręg Kraków AK; [[12 Pułk Piechoty Armii Krajowej|12 pułk piechoty AK Ziemi Bocheńskiej]] i 16 pułk piechoty AK |
||
* |
* Krakowska Brygada Kawalerii Zmotoryzowanej Armii Krajowej |
||
* 5 |
* 5 pułk Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej |
||
* 6 |
* 6 pułk Strzelców Pieszych Armii Krajowej, |
||
* 8 |
* 8 pułk Ułanów Armii Krajowej. |
||
* dla Podokręgu Rzeszów AK: |
* dla Podokręgu Rzeszów AK: |
||
* [[24 Dywizja Piechoty |
* [[24 Dywizja Piechoty Armii Krajowej]] „Rzeszowska” 17 pułk piechoty Armii Krajowej |
||
* [[22 Dywizja Piechoty |
* [[22 Dywizja Piechoty Armii Krajowej]] „Jarosławska” [[38 Pułk Piechoty AK|38 pułk piechoty AK]] |
||
== Komendanci okręgu (kolejno) == |
|||
* płk dypl. [[Julian Filipowicz]] |
* płk dypl. [[Julian Filipowicz]] „Róg”, |
||
* płk dypl. Zygmunt Miłkowski |
* płk dypl. [[Zygmunt Miłkowski (1894-1945)|Zygmunt Miłkowski]] „Wrzos”, |
||
* płk dypl. [[Józef Spychalski]] |
* płk dypl. [[Józef Spychalski]] „Luty”, |
||
* ppłk dypl. Wojciech Wayda |
* ppłk dypl. Wojciech Wayda „Odwet”, |
||
* płk dypl. [[Edward Godlewski]] |
* płk dypl. [[Edward Godlewski]] „Garda”, |
||
* płk [[Przemysław |
* płk [[Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski]] „Kruk II”. |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | „Burzę” w okręgu krakowskim cechowała duża dynamika działań rozciągniętych zarówno w czasie jak i w przestrzeni. W podokręgu rzeszowskim zmobilizowano oddziały 24 Dywizji Piechoty AK ppłk. dypl. [[Kazimierz Putek|Kazimierza Putka]] „Zwornego”, w inspektoratach przemyskim i rzeszowskim oddziały 22 Dywizji Piechoty AK mjr. Łukasza Świtalskiego „Grzywacza”. W inspektoracie jasielskim, rzeszowskim i mieleckim walczyły oddziały 10 Brygady Kawalerii AK. W zachodniej części okręgu krakowskiego działały: oddziały 6 DP płk. Wojciecha Waydy „Odweta” w inspektoracie tarnowskim i krakowskim, oddziały 106 Dywizji Piechoty AK ppłk. [[Bolesław Nieczuja-Ostrowski|Bolesława Nieczui-Ostrowskiego]] „Tysiąca” i oddziały Krakowskiej Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej. W inspektoracie miechowskim [[Samodzielny Batalion Partyzancki „Skała”]] mjr. [[Jan Pańczakiewicz|Jana Pańczakiewicza]] „Ziemowita”. Ostatnie cztery jednostki tworzyły Grupę Operacyjną „Kraków” pod dowództwem płk. [[Edward Godlewski|Edwarda Godlewskiego]] „Gardy". |
||
| ⚫ | |||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
*{{Cytuj książkę | nazwisko=Ostasz| imię=Grzegorz |
*{{Cytuj książkę | nazwisko=Ostasz| imię=Grzegorz | autor link=Grzegorz Ostasz | tytuł= Podziemna armia. Podokręg AK Rzeszów| data= 2010 | wydawca=Wydawnictwo Libra| miejsce=Rzeszów | isbn=978-83-89183-57-6 | strony=57–67}} |
||
*{{Cytuj książkę | nazwisko=Sagan| imię=Franciszek |
*{{Cytuj książkę | nazwisko=Sagan| imię=Franciszek | autor link=Franciszek Sagan | tytuł= Podokręg Armii Krajowej Rzeszów| data= 2009 | wydawca=Resprint| miejsce=Rzeszów | isbn=978-83-60942-44-4 | strony=191–269}} |
||
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Wnuk | imię=Rafał |
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Wnuk | imię=Rafał | autor link=Rafał Wnuk (historyk) | tytuł= Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956 = The atlas of the independence underground in Poland 1944–1956 | data=2007 | wydawca=Lublin: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu | miejsce=Warszawa | isbn=978-83-60464-45-8 | strony=}} |
||
{{Okręg Kraków AK}} |
{{Okręg Kraków AK}} |
||
{{Armia Krajowa}} |
{{Armia Krajowa}} |
||
[[Kategoria:Okręg Kraków AK|*]] |
[[Kategoria:Okręg Kraków AK|*]] |
||
[[Kategoria:Jednostki organizacyjne wojska rozwiązane w 1944]] |
|||
Aktualna wersja na dzień 12:20, 3 maj 2024
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie |
1944 |
| Organizacja | |
| Kryptonim |
Gobelin, Godło, Muzeum |
| Rodzaj sił zbrojnych |
partyzantka |
| Formacja | |
| Podległość | |
Okręg Kraków Służby Zwycięstwu Polski – Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej „Gobelin”, „Godło”, „Muzeum”.
Komendzie Głównej AK podlegały 3 obszary oraz 8 okręgów, takich jak np. Kraków (wraz z podokręgami, np. Podokręg Rzeszowski) obejmujących teren województwa, podzielony na obwody w granicach powiatu. Obwodowi podlegały placówki obejmujące jedną lub kilka gmin.
Organizacja okręgu[edytuj | edytuj kod]
Inspektoraty Rejonowe:
- Inspektorat Kraków Armii Krajowej,
- Inspektorat Miechów Armii Krajowej,
- Inspektorat Nowy Sącz Armii Krajowej,
- Inspektorat Tarnów Armii Krajowej,
- Podokręg Rzeszów Armii Krajowej, któremu podlegały od 1943 Inspektoraty Rejonowe:
- Inspektorat Jasło Armii Krajowej, Obwód Jasło AK
- Inspektorat Krosno OP-15[1]
- Inspektorat Łańcut[1]
- Inspektorat Sanok OP-23[1]
- Inspektorat Przemyśl Armii Krajowej
- Inspektorat Rzeszów Armii Krajowej
- Inspektorat Tarnobrzeg[1].
- Inspektorat Mielec Armii Krajowej.
W ramach odtworzenia Sił Zbrojnych w czasie Akcji Burza:
- 21 Dywizja Piechoty Armii Krajowej Okręg Kraków 1 pułk strzelców podhalańskich AK
- 6 Dywizja Piechoty AK Ziemi Krakowskiej „Odwet” Okręg Kraków AK; 12 pułk piechoty AK Ziemi Bocheńskiej i 16 pułk piechoty AK
- Krakowska Brygada Kawalerii Zmotoryzowanej Armii Krajowej
- 5 pułk Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej
- 6 pułk Strzelców Pieszych Armii Krajowej,
- 8 pułk Ułanów Armii Krajowej.
- dla Podokręgu Rzeszów AK:
- 24 Dywizja Piechoty Armii Krajowej „Rzeszowska” 17 pułk piechoty Armii Krajowej
- 22 Dywizja Piechoty Armii Krajowej „Jarosławska” 38 pułk piechoty AK
Komendanci okręgu (kolejno)[edytuj | edytuj kod]
- płk dypl. Julian Filipowicz „Róg”,
- płk dypl. Zygmunt Miłkowski „Wrzos”,
- płk dypl. Józef Spychalski „Luty”,
- ppłk dypl. Wojciech Wayda „Odwet”,
- płk dypl. Edward Godlewski „Garda”,
- płk Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski „Kruk II”.
„Burza” w okręgu[edytuj | edytuj kod]
„Burzę” w okręgu krakowskim cechowała duża dynamika działań rozciągniętych zarówno w czasie jak i w przestrzeni. W podokręgu rzeszowskim zmobilizowano oddziały 24 Dywizji Piechoty AK ppłk. dypl. Kazimierza Putka „Zwornego”, w inspektoratach przemyskim i rzeszowskim oddziały 22 Dywizji Piechoty AK mjr. Łukasza Świtalskiego „Grzywacza”. W inspektoracie jasielskim, rzeszowskim i mieleckim walczyły oddziały 10 Brygady Kawalerii AK. W zachodniej części okręgu krakowskiego działały: oddziały 6 DP płk. Wojciecha Waydy „Odweta” w inspektoracie tarnowskim i krakowskim, oddziały 106 Dywizji Piechoty AK ppłk. Bolesława Nieczui-Ostrowskiego „Tysiąca” i oddziały Krakowskiej Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej. W inspektoracie miechowskim Samodzielny Batalion Partyzancki „Skała” mjr. Jana Pańczakiewicza „Ziemowita”. Ostatnie cztery jednostki tworzyły Grupę Operacyjną „Kraków” pod dowództwem płk. Edwarda Godlewskiego „Gardy".
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Grzegorz Ostasz: Podziemna armia. Podokręg AK Rzeszów. Rzeszów: Wydawnictwo Libra, 2010, s. 57–67. ISBN 978-83-89183-57-6.
- Franciszek Sagan: Podokręg Armii Krajowej Rzeszów. Rzeszów: Resprint, 2009, s. 191–269. ISBN 978-83-60942-44-4.
- Rafał Wnuk: Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956 = The atlas of the independence underground in Poland 1944–1956. Warszawa: Lublin: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2007. ISBN 978-83-60464-45-8.
