Finlandyzacja

Urho Kekkonen i Leonid Breżniew w Moskwie, 1960

Finlandyzacja (fiń. suomettuminen) – ograniczenie przez obce mocarstwo swobody polityki zagranicznej innego państwa w zamian za brak interwencji w politykę wewnętrzną. Termin ten został wymyślony przez niemieckiego dziennikarza jako opis relacji Związku Radzieckiego i Finlandii w czasie zimnej wojny. Ich kształt był konsekwencją wojny zimowej oraz dużej dysproporcji sił obu krajów. Twórcą i realizatorem tej polityki był fiński prezydent Urho Kekkonen.

Wbrew planom ZSRR, Finlandia po II wojnie światowej nie stała się ani kolejną republiką radziecką, ani państwem satelickim ZSRR. Niemniej była w pewnym stopniu zależna od ZSRR, co przejawiało się w ścisłych związkach gospodarczych z nim oraz rosyjskich próbach interwencji w wewnętrzne sprawy Finlandii, dotyczące obsady wysokich stanowisk w tym kraju. Ponadto Finlandia w obawie przed ZSRR nie zaryzykowała przystąpienia do planu Marshalla. Finlandyzacja stanowiła autocenzurę, polegała na niedrażnieniu Moskwy, a czasami wręcz wychodzeniu naprzeciw jej zamiarom.

W Polsce

W Polsce Jacek Kuroń w swojej niedoszłej pracy doktorskiej wskazywał na finlandyzację jako jeden z etapów odzyskania niezależności Polski od ZSRR. Można o tym przeczytać w jego pracach: Polityczna opozycja w Polsce („Kultura”, 11/1974) i Myśli o programie działania („Aneks”, nr 13–14/1977).