Deklaracja jałtańska w sprawie Polski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
en |
m dr. tech. |
||
| (Nie pokazano 48 wersji utworzonych przez 35 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Dopracować|źródła=2011-03}} |
|||
{{POV}} |
|||
[[Plik:Yalta Conference 1945 Churchill, Stalin, Roosevelt.jpg|thumb|270px|right|[[Winston Churchill]], [[Franklin Delano Roosevelt]] i [[Józef Stalin]] podczas rozmów w Liwadii pod Jałtą]] |
|||
| ⚫ | |||
'''Deklaracja jałtańska w sprawie Polski''' – deklaracja przywódców tzw. [[Wielka trójka|Wielkiej trójki]] dotycząca losów powojennej Polski mająca miejsce w czasie [[Konferencja jałtańska|konferencji w Jałcie]]. |
|||
W czasie konferencji w dniach od 4 do 11 lutego 1945 roku przywódcy tzw. wielkiej trójki: [[Winston Churchill]], [[Franklin Delano Roosevelt]] i [[Józef Stalin]] podjęli decyzję o powojennym losie Polski. Polska miała być państwem niepodległym, silnym i demokratycznym. Ustalono też zasady utworzenia takiego rządu, który uzyska poparcie trzech głównych mocarstw. W jego skład mieli wejść przywódcy z terenu kraju i z zagranicy. Powołana została też międzynarodowa komisja, której zadaniem miało być zreorganizowanie dotychczas działającego [[Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej|rządu tymczasowego]]. Powołany nowy [[Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej]] zobowiązany został do przeprowadzenia wolnych wyborów opartych na głosowaniu powszechnym i tajnym, w których uczestniczyć mieli kandydaci ze wszystkich partii demokratycznych. Po powstaniu Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej mocarstwa zobowiązały się nawiązać z nim stosunki dyplomatyczne i wymienić ambasadorów. |
|||
| ⚫ | |||
W deklaracji przywódcy mocarstw uznali również, że wschodnia granica Polski oparta zostanie na tzw. [[Linia Curzona|linii Curzona]] a na zachodzie i północy otrzyma znaczne przyrosty terytorialne kosztem Niemiec{{odn|''Leksykon historii Polski po II wojnie światowej 1944-1997''|2003|s=33,}}. |
|||
| ⚫ | Określenie ''Zdrada jałtańska'' używane było przez środowiska emigracyjne, niepodległościowe, a następnie prawicowe w odniesieniu do ustępstw zachodnich aliantów na rzecz [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] kosztem Polski dokonanych bez wiedzy Polaków na [[konferencja teherańska|konferencji teherańskiej]] (zmiana granicy wschodniej – [[linia Curzona]]), [[konferencja jałtańska|jałtańskiej]] (radziecka strefa wpływów) i [[konferencja poczdamska|poczdamskiej]] (kompensacja zmiany granic). |
||
| ⚫ | |||
Pojęcie jest rozciągane na podobne działania aliantów np. bierność sojuszników w 1939 roku ([[dziwna wojna]]) czy oddanie Czechosłowacji w 1938 roku ([[układ monachijski]]){{fakt|data=2012-08}}. |
|||
== Przypisy == |
|||
Zobacz także: [[sprawa honoru]], [[Żołnierze wyklęci]].[[Kategoria:II wojna światowa]] |
|||
{{Przypisy}} |
|||
== Bibliografia == |
|||
* {{Cytuj książkę|autor = Praca zbiorowa |tytuł = Leksykon historii Polski po II wojnie światowej 1944-1997| miejsce = Warszawa| rok = 2003| strony = |odn={{odn/id|''Leksykon historii Polski po II wojnie światowej 1944-1997''|2003}}}} |
|||
{{ |
{{Zimna wojna}} |
||
[[Kategoria:1945 w ZSRR]] |
|||
[[en:Western betrayal]] |
|||
[[Kategoria:Polityka II wojny światowej]] |
|||
Aktualna wersja na dzień 00:58, 23 lut 2024
 |
Ten artykuł od 2011-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Deklaracja jałtańska w sprawie Polski – deklaracja przywódców tzw. Wielkiej trójki dotycząca losów powojennej Polski mająca miejsce w czasie konferencji w Jałcie.
W czasie konferencji w dniach od 4 do 11 lutego 1945 roku przywódcy tzw. wielkiej trójki: Winston Churchill, Franklin Delano Roosevelt i Józef Stalin podjęli decyzję o powojennym losie Polski. Polska miała być państwem niepodległym, silnym i demokratycznym. Ustalono też zasady utworzenia takiego rządu, który uzyska poparcie trzech głównych mocarstw. W jego skład mieli wejść przywódcy z terenu kraju i z zagranicy. Powołana została też międzynarodowa komisja, której zadaniem miało być zreorganizowanie dotychczas działającego rządu tymczasowego. Powołany nowy Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej zobowiązany został do przeprowadzenia wolnych wyborów opartych na głosowaniu powszechnym i tajnym, w których uczestniczyć mieli kandydaci ze wszystkich partii demokratycznych. Po powstaniu Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej mocarstwa zobowiązały się nawiązać z nim stosunki dyplomatyczne i wymienić ambasadorów. W deklaracji przywódcy mocarstw uznali również, że wschodnia granica Polski oparta zostanie na tzw. linii Curzona a na zachodzie i północy otrzyma znaczne przyrosty terytorialne kosztem Niemiec[1].
Określenie Zdrada jałtańska używane było przez środowiska emigracyjne, niepodległościowe, a następnie prawicowe w odniesieniu do ustępstw zachodnich aliantów na rzecz ZSRR kosztem Polski dokonanych bez wiedzy Polaków na konferencji teherańskiej (zmiana granicy wschodniej – linia Curzona), jałtańskiej (radziecka strefa wpływów) i poczdamskiej (kompensacja zmiany granic). Ustalenia konferencji teherańskiej zostały zatajone przed Rządem londyńskim. Sprawa wyszła po konferencji jałtańskiej i od niej wzięła nazwę. Pojęcie jest rozciągane na podobne działania aliantów np. bierność sojuszników w 1939 roku (dziwna wojna) czy oddanie Czechosłowacji w 1938 roku (układ monachijski)[potrzebny przypis].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Praca zbiorowa: Leksykon historii Polski po II wojnie światowej 1944-1997. Warszawa: 2003.